Speelverslaving, Twitch en Nakamura

De wonderen zijn de wereld nog niet uit.

Als je om je heen kijkt in onze offline schaakwereld is de sport duidelijk iets van de oudere generatie. Grijze heren van 50+, een paar veertigers en dertigers, en maar een enkele twintiger ... afijn je kent het wel, ik hoef het beeld niet verder te schetsen. Ieder jaar wordt deze groep weer een jaartje ouder, en de ene club na de andere uit de SGA verdwijnt. Het gaat dus om een uitstervend ras kun je veilig aannemen.

Uit een familiealbum. Vakantie in frankrijk, 2005
avec une baguette naturellement

Ik heb mijn eigen kinderen wel schaken geleerd, maar hun interesse was minimaal. Ik vond dat helemaal niet erg, er zijn wel nuttiger dingen in het leven dacht ik.
Helaas zijn ze nauwelijks aan nuttiger dingen begonnen, want iets als school had ook al bijzonder weinig interesse. Mijn jongens zijn zich obsessief bezig gaan houden met online gamen. Bij ons thuis is menig oorlog uitgevochten. En de kinderen hebben de oorlog gewonnen, de schoolcarrières zijn verwaarloost, maar hun vaardigheden op gebied van Minecraft, League of Legends en Animal Crossing (om er maar een paar te noemen) zijn hoog ontwikkeld.

En of het gamen alleen niet al genoeg ondermijning van het ouderlijk gezag was, kwam daar ook nog eens het zogenaamde streaming platform Twitch (https://www.twitch.tv/) bij. Dat kennen jullie natuurlijk niet, en dat is ook helemaal niet erg, want op Twitch worden urenlange filmpjes van gamende pubers van alle leeftijden getoond. De gamer in kwestie voorziet zijn acties van overspannen hysterisch schreeuwen, gillen, stemmetjes en andere vreemde geluiden. Omdat het duidelijk onzin van de bovenste categorie is leek het ouderlijk beleid me voor de hand te liggen: eenvoudigweg verbieden.

Maar ook hier hebben mijn vrouw en ik het hoofd in de schoot moeten leggen. Het was kennelijk zo belangrijk voor de jongvolwassenen, dat geen ruzie te veel was om het recht te bevechten om dagen liggend op de bank door te brengen, maximaal toegewijd luisterend naar De Grote Waanzin Van Deze Tijd. We zitten in het tijdperk van de Gamification, er is niets aan te doen.

En nu komt het. De reden dat ik dit allemaal vertel op deze plek is het volgende. Er is iets gebeurd. Iets heel opmerkelijks. Op een dag zag ik mijn oudste zoon met twee vrienden op mijn schaakbord partijtjes spelen. Offline, geen computer of mobiel in de buurt. Een beetje vreemd, maar okay, dacht ik. Een dag erna zag ik op onze TV (waarop hun playstation is aangesloten) een filmpje met een schaakbord én vier van de voornoemde gameschreeuwers, waarvan ik er eentje herkende: verdomd, is dat niet Nakamura?! Wat doet die daar?!!

Mijn kinderen vertelden me wie het was: een hele goede schaker, een meester ofzo, en die stond wel in de top 100 van de wereld. "Zeg maar de top 5" zei ik. Er werden potjes geanalyseerd van spelers met een en Elo van dik onder de 1000. Het ging echt nergens over zag ik, check het zelf, hier is het filmpje:
https://www.youtube.com/watch?v=e91M0XLX7Jw&feature=youtu.be
Iemand trapte in een herdersmat ofzo. "Belachelijk!!" Riep ik. "Die gast zit zijn tijd te verdoen! Treurig! Waar moet dat heen met deze wereld!" In andere filmpjes deed Naka nog gekkere dingen. Schaken op een bord voor 4 spelers bijvoorbeeld. Alle 4 voeren ze een eigen set schaakstukken aan. Hij tegen 3 anderen met Elo van rond de 1000 🤨

Nu, een paar weken later heb ik spijt van mijn opmerkingen. Naka bleek een vaste kracht in het team van Twitch te zijn, en er zijn heel veel van dit soort filmpjes, er is sprake van een hype op Twitch. De tegenstanders van Naka hebben dan wel een Elo van niks, maar het zijn topgamers, de grootmeesters van hun eigen genre, een genre waar veel meer mensen aan meedoen dan er schakers zijn. En duizenden, misschien straks wel miljoenen gamers heeft hij aan het schaken gekregen. Mijn oudste zoon is nu fanatiek bezig beter dan zijn vrienden te worden. Hij heeft zelfs mijn schaakboekenkast ontdekt. We vluggeren soms en hij is nog serieuze tegenstand ook. Zou hij talent hebben?! Meer dan ik lijkt me.

De zoon vroeg me ook of er schaakvideo's zijn die ik kon aanraden. Nou, zei ik, de meeste zijn dodelijk saai, maar voor beginners is Benjamin Finegold wel een leuke tip, die is lache. Ben Finegold?!! zei mijn zoon, die ken ik! dat is een hele foute gast! Die snapt niet hoe geweldig Twitch de hele wereld aan het schaken krijgt!
En hij liet me dit filmpje zien: https://youtu.be/w_5RqOMwMRw
Inderdaad, in dit filmpje legt Finegold, volkomen onterecht (net als míjn eerste reactie), uit dat Nakamura zijn tijd aan het verdoen is.

Maar mij is het nu wel duidelijk: Nakamura is de allergrootste schaakheld van deze tijd!

Niek

4e ronde zomercompetitie: Arjen pakt koppositie

Vrijdagavond was de vierde ronde van de zomercompetitie. Daan heeft mij op een gênant feit gewezen: De partijen waren al die tijd wel te bekijken op Lichess, alleen niet via de route die ik nam. Daarom nu een bespreking van alle partijen, althans die van ronde 4.

Arjen greep de leiding door met wit in een Nimzo-Indier te winnen van medekoploper Albert. Zijn commentaar: Helaas liet Albert zijn dame vangen in tijdnood. Al vroeg in de partij bracht Albert zijn dame in moeilijkheden en had Arjen kunnen toeslaan met een aftrekaanval op dit stuk: Na 14. Td1 had Ld3-Lh7+ gedreigd. De zwarte dame had ondertussen geen enkel veld om naartoe te vluchten. Stockfish geeft aan dat Albert dan eerst zijn koning uit het dreigende schaak had moeten halen en vervolgens een stuk had moeten geven om zijn dame te redden. 14. Td1 werd niet gespeeld, maar Arjen kon wel de druk erop houden. Het Lh7+-motief bleef in de stelling zitten en verdedigde even later een doorgebroken pion op d7. Op het einde van de partij bleek na 24. Te5 Dg4 25. h3 op de lege vierde rij noch ergens anders een veld beschikbaar voor de zwarte dame.

Het commentaar van de partij tussen Daan en Pieter komt van mijn (vaste?) co-auteur: Verloren van Pieter in een Rossolimo die ik in de opening niet goed behandelde, daarna gaf Pieter door een onnauwkeurigheid op de 12de zet het voordeel denk ik een beetje weg, maar ja hij is wel de betere schaker, ik speelde zonder plan en hij liep geruisloos over me heen, waarbij ik ook nog eens in tijdnood op de 22ste zet blunderde...

Maarten overspeelde Bas in de opening maar gaf zijn voordeel weg door een pion mee te grissen en hierbij zijn dame op dezelfde lijn als zijn koning te blunderen. Met een paardoffer kon Bas nu op voordeel komen, maar van de drie offermogelijkheden koos hij de verkeerde. Niettemin leverde zijn initiatief een gelijke stelling op, die hij vervolgens zelf verknalde door een matcombinatie te zien en uit te voeren waar een gaatje in zat. Maarten vond het. Met nu een toren minder had doorspelen geen zin meer, maar ach je wilt toch nog even proberen een klein beetje terug te doen.

Ailko won in een partij zonder blunders met zwart van Gerben. Een fout op de vierentwintigste zet kostte Gerben een pion en dat werd hem fataal. Ailko kon vervolgens in een combinatie met wederzijdse kwaliteitswinst afwikkelen naar een gewonnen eindspel P+5 tegen L+4 en speelde dit uitstekend uit. Na afwikkeling naar een pionneneindspel ging Gerben door zijn vlag, vermoedelijk doordat hij niet wist hoe hij kon opgeven want hij had nog twee minuten en stond kansloos verloren.

In de partij tussen Eugen en Victor gaf de laatste op zet 13 pardoes de dekking van zijn loper op. Hij kwam ermee weg, het stuk bleef staan. In het vervolg leek Victor lange tijd het adagium 'sla nooit, ook al is het goed' te hanteren, totdat hij toesloeg met een prachtig vorkje, steunend op een röntgenverdediging. Victor bereikte groot voordeel, maar er voltrok zich een drama toen zijn muis hem ontglipte waardoor zijn dame op het onveilige e1 belandde in plaats van het geplande e2. Hij gaf onmiddellijk op.

De uitslagen:
Arjen (2½)   - Albert (2½ ) 1 – 0
Daan (2)     - Pieter (2)   0 – 1
Maarten (2)  - Bas (1½)     1 – 0
Gerben (1½ ) - Ailko (1½)   0 – 1
Eugen (1)    - Victor (0)   1 – 0
Dick, Rimme, Rob: Bye

De stand:

Er waren vrijdag ook ENPS-competities in het kortere werk. In verband met het kleine aantal deelnemers en de aanvankelijke resultaten deden we niet alleen een Zwitsers rapidtoernooi, maar ook een Zwitsers blitztoernooi en een Zwitsers bulletttoernooi, waarbij de revanchegevoelens jegens mij steeds bloeddorstiger vormen gingen aannemen. Ook met dit kleine aantal deelnemers was het heel gezellig!

De kille feiten mogen in dit geval niet onvermeld blijven:

Rapidtoernooi:
1. Bas 2108       4 – 3½
2. Mark 1952      4 – 2
3. Peter N 2054   4 – 2
4. Boudewijn 1920 4 – 1½ 
5. Jeannot 1789   4 – 1

Blitztoernooi:
1. Bas 1964       4 – 3½
2. Jeannot 1799   3 – 2
3. Peter N 1990   3 – 1
4. Mark 1982      2 – 1 
5. Theo 1538      4 – ½  
Mark heeft het begin gemist en niet tegen Jeannot en Peter gespeeld.

Bulletttoernooi:
1. Peter N 1679   3 – 3
2. Jeannot 1601   3 – 2
3. Mark 1740      3 – 1
4. Bas 1670       3 – 0

Volgende week doen we een Arenatoernooi 5+3 blitz, aanvang 20:00.

Bas

3e ronde online zomercompetitie

De uitslagen van de 3e ronde van de zomercompetitie:

Dick - Albert   ½ - ½ 
Arjen - Ailko   1 - 0
Bas - Gerben    ½ - ½ 
Pieter - Rimme  1 - 0
Eugen - Maarten 0 - 1
Victor - Daan   0 - 1
Rob oneven

Ik kan nog steeds geen partijen bekijken, daarom geef ik hier slechts een reactie van enkele spelers. Ook wel grappig, die verschillende kanten van dezelfde medaille.

In de partij tussen Bas en Gerben Sloot (Siciliaanse opening, Franse variant) won Gerben een kwaliteit. Gerben stond gewonnen, maar de spelers kozen voor zetherhaling.

Bas: Waarom probeerde je niet te winnen?
Gerben: Nou, de kop is er af voor mij. Wel wennen voor een ouwe lul als ik. Liever echt en met meer tijd maar dit is beter dan niets natuurlijk. Vreedzaam einde. Peace man, weet je wel. Mooi zo.

Victor: Daan heeft van me gewonnen. Ik pakte het Frans met b3 en Lb2 totaal verkeerd aan. Hij won terecht met een aanval over de h-lijn.
Daan: In dit wederzijdse foutenfestival was ik de gelukkigste, speelde wel wat aanvallender maar die Victor is een ouwe taaie 🙂

De stand na ronde 3:

1. Arjen, Albert, Dick   2,5
4. Pieter, Maarten, Daan 2
7. Bas, Ailko, Gerben    1,5
10. Rimme, Eugen, Rob    1
13. Victor               0

Bas

Peter Nitschke wint voor de 2e keer op rij

Peter won het toernooi van vanavond en van vorige week. Vanavond speelden we al weer onze tiende online snelschaakavond. Tijd voor een overzichtje:

Peter dus twee keer in de lijst, net als Kees. Het aantal deelnemers (#) neemt af in de loop van de tijd, maar dat komt ook door de andere online ENPS interne competitie op hetzelfde moment (ik kijk al weer uit naar het verslag van Bas).

We speelden deze 10e ronde voor het eerst zonder increment. Was dat perongeluk of was het een bewuste keuze? Ik vind het met increment in elk geval leuker. Ik kwam er weliswaar pas in het laatste potje achter, en ik heb er gelukkig geen nadeel van ondervonden. Ik speelde als vanouds op de ENPS avond buitengewoon slecht en verloor een paar keer razend snel of won onverdiend. Het leuke is wel dat je als je snel klaar bent kunt genieten van een overzicht van alle partijen - wat zit dat LiChess toch goed in elkaar!

Niek

PS, met name voor Daan, er is geen aankondiging, want die is steeds hetzelfde. Ga naar lichess.org/team/enps en schrijf je in, je ziet het vanzelf.

2e ronde online zomercompetitie

Vrijdagavond was de tweede ronde van de ENPS-zomercompetitie. Een partij werd een dag later pas gespeeld. Na ronde 2 zijn Albert en Dick de trotse koplopers met allebei de volle winst uit twee partijen. Daan en Gerben zich alsnog aangemeld, zij het dat Gerben dat pas na ronde twee heeft gedaan.

De opvallendste uitslag had de partij tussen Dick en Bas. Bas permitteerde zich wat onnauwkeurigheden in de Slavische opening. Dick profiteerde en trok ten aanval. Hij joeg de niet gerokeerde koning naar a7 en kon even later afwikkelen naar een toreneindspel met twee pionnen meer en actievere torens. Maar toen ging het even mis: Bas speelde loper slaat loper, Dick pende de loper en Bas sloeg daarop de pion eraf die nu van loperverdediger loperaanvaller was geworden. Hierop zag Dick af van het geplande toren slaat loper en stond een stuk achter, zij het met twee pionnen meer. In het vervolg deed Bas een te optimistische poging het initiatief over te nemen en liep na nog een blunder zelfs in een fraai matnet.

Dit was mijn eerste nul in klassiek online schaak. Ik heb een waanzinnige score opgebouwd: 10-1-1. (De volgende dag kon ik bijvoorbeeld tegen een Amerikaan (2052) na 17 zetten een dame opsluiten.) Dick heeft door deze scalp nu in een klap 2181? achter zijn naam staan. En dan telt zijn overwinning tegen Pieter nog niet eens mee!

Van de overige partijen heb ik niet veel achterhaald. Om de een of andere reden kan ik geen partijen inzien die na vorige week zaterdag zijn gespeeld. Ze zijn ermee bezig, zie ik nu. Wel heb ik de 'vrijblijvende' partij uit ronde 1 tussen Pieter en Dick alsnog gevonden. In deze partij kwam Dick in een gunstig toreneindspel terecht maar hij verspeelde zijn voordeel grotendeels. De partij werd beslist door een grote blunder: Dick had een pion op de zevende rij, die Pieter met een toren op de achtste rij moest tegenhouden. Niettemin plaatste hij zijn koning op dezelfde rij als een pion, waarop toren slaat pion met schaak en aanval op de verdedigende toren volgde. Die kon promotie nu niet meer verhinderen. Een klassiek motief!

Bij het doorgeven van de uitslagen gaf alleen Daan enige informatie prijs:
Hij stond gewonnen maar in tijdnood besloot hij via eeuwig schaak de route naar remise te volgen.

De uitslagen op een rij:
Dick    – Bas    1 – 0
Albert  – Rimme  1 – 0
Daan    – Eugen  ½ – ½ 
Victor  – Pieter 0 – 1
Maarten – Rob    1 – 0
Ailko bye
Arjen oneven
Nico teruggetrokken
Gerben bye

De stand:
1. Albert, Dick                                     2
3. Ailko, Arjen                                     1½
5. Bas, Pieter, Maarten, Daan, Gerben, Rimme, Eugen 1
12. Victor, Rob                                     0

Bas

Nagezonden partij:
Daan Poldermans - Eugen Merkul      1/2-1/2

[Event "ENPS online zomertoernooi"]
[Date "2020.06.13"]
[Round "2"]
[White "Poldermans, Daan"]
[Black "Merkul, Eugen"]
[Result "1/2-1/2"]

1. e4 d5 2. exd5 Nf6 3. Nc3 {veel te passief, beter Pf3 of d4} Nxd5 4. d4 Bf5 { ?! beter Pxc3 en g6} 5. Bd3 Bxd3 6. Qxd3 e6 7. Nf3 Nc6 8. a3 a6 9. O-O Be7 10. Ne4 Nf6 11. Ng3 {mwah, beter Te1} Qd7 12. c4 h5 13. Rd1 {Stom, gewoon h3 was veel beter...} O-O-O 14. Bf4 {Beter Pe2} h4 15. Ne2 h3 16. g3 {Beter was b4} Nh5 17. Be3 Bf6 18. Rab1 {Had Dc2 moeten doen...} Rdg8 {Slechte zet} 19. b4 g5 20. d5 {Verkeerde pion naar voren, had b5 moeten doen...} Ne5 {Slechte zet, aangewezen was g4} 21. Nxe5 Bxe5 22. Qe4 {Beter was b5} f6 23. Bd4 {Beroerde zet, gewoon b5...} Bxd4 24. Rxd4 {Het is een wederzijds foutenfestival. Beter de6, ik zag spoken na Lf2+, of Dxd4} e5 25. Rd2 g4 {Beter Dh7} 26. c5 { ? Waarom niet Pc3 en b5. Ik had hier nog maar 4 minuten, Eugen 12...} Rg5 { ? Hij had Dh7 moeten doen..} 27. c6 {Beter was b5} Qd6 {Hierna sta ik gewonnen, maar ja...} 28. cxb7+ Kxb7 29. b5 a5 30. Qa4 Qb6 31. Rc1 e4 32. Rc6 Qa7 33. Qc4 Rc8 34. d6 e3 35. Rxc7+ Rxc7 36. Qxc7+ Ka8 37. Qc8+ Qb8 38. Qa6+ { ? Hier mis ik d7 en het is uit, maar ik had minder dan 2 minuten...} Qa7 39. Qc8+ Qb8 40. Qc6+ Qb7 41. Qa6+ {?? Dit geeft de winst weg.} Qa7 {Ik krijg nog een kans....} 42. Qc6+ Qb7 43. Qa6+ {maar verkloot het weer...} Qa7 {En ik ezel claimde hier de remise wegens zetherhaling omdat ik de winst niet zag, ik zag spoken na exd2...} 1/2-1/2

1e ronde online zomercompetitie

Gisteravond is de ENPS-zomercompetitie begonnen. Er waren 5 online partijen met een bedenktijd van 30 minuten + 10 seconden. Ze zijn terug te vinden op https://lichess.org. Dat is heel handig voor dit verslag, want, Niek, de verslaggever is niet aangewezen op zijn eigen geheugen en een notatieformulier vol met beurtelings verkeerd en onleesbaar genoteerde zetten of juist leeg door ontbrekende zetten. Ook kunnen allerlei nieuwsgierigen zelf een kijkje nemen.

Zo ging Rimme met wit na een Engelse opening furieus ten aanval tegen Maarten. Hij offerde een paard en kreeg er na vijf schaakjes een kwaliteit en twee pionnen voor terug, plus een nog doorlopende aanval. Na dameruil wist Maarten nog wel een kwaliteit terug te winnen maar ondertussen had Rimme al vijf pionnen geroofd en toen hij torenruil kon afdwingen ontstond een eindspel met een paard en een pion tegen zes pionnen. Dat is veel te veel voor een paard alleen en het machteloze paard wist zelfs niet een pion te veroveren. Maar de dappere eenzame strijder bleef wel op het bord staan, zelfs in het uiteindelijk onvermijdelijke mat met twee dames.

Over de partij tussen Pieter met wit en Dick moet ik kort zijn. Waarschijnlijk hebben ze zonder rating gespeeld, want ik kan alleen achterhalen dat Pieter heeft verloren en Dick gewonnen. Dat is in ieder geval geen tegenstrijdige informatie.

Ailko en Victor speelden een London systeem dat lang gelijk op ging.Victor miste ergens een sterke voortzetting die pionwinst had kunnen opleveren en zag na ruil van alle zware stukken op zet 33 van wit dat zijn paard in de val zat. Na inlevering van een pion losgeld mocht het paard gaan, maar het kwaad was geschied. De pion was een vrijpion op h6, het initiatief van Ailko duurde voort en vijf zetten later gaf Victor op.

Eugen en Arjen speelden in de Alapin-variant van het Siciliaans een enerverend potje. Na 30 zetten stond het nog gelijk, maar de tijd begon te dringen, vooral voor Arjen. Niettemin overzag hij een dreigend dameverlies niet en kon hij op de veertigste zet penetreren over de d-lijn. Dit leverde dameruil en twee pionnen op in een LLP-eindspel. Dat zou gewonnen moeten zijn, maar Arjen liet een vijandelijke pion zomaar doorlopen en mocht van geluk spreken dat Eugen koos voor pionwinst in plaats van een zekere promotie in twee zetten. Ook een tweede kans greep hij niet en nadat Arjen het gevaar eindelijk had afgewend werd al gauw terecht de vrede getekend.

Volgens Lichess speelden Albert en Rob de Leningradvariant van het Nimzo-Indisch. Ik ken dat niet maar ik geloof het graag. Steve heeft nu vast de eerste 10 zetten al op het bord staan. Wat mij wel opvalt is dat Rob al op zet 4 veilig kon rokeren maar het niet deed toen het kon. Het liep verkeerd af: Albert kreeg een pion cadeau en won na een paardschaak op de centrale koning een tweede pion. Albert bleef de lakens uitdelen, kreeg twee torens op de zevende rij en keek uit voor mat op de onderste rij. Toen nieuw pionverlies onvermijdelijk werd, gaf Rob op.

De uitslagen op een rij:
Pieter – Dick    0-1
Rimme  – Maarten 1-0
Ailko  – Victor  1-0
Eugen  – Arjen   ½–½ 
Albert – Rob     1-0
Bas oneven
Nico bye

De stand:
1. Bas, Ailko, Albert, Dick, Rimme 1
6. Arjen, Eugen, Nico              ½
9. Pieter, Maarten, Victor, Rob    0

De competitie gaat bij voldoende deelnemers nog 8 weken door. Wie alsnog mee wil doen kan zich melden op eerstenps@gmail.com. Hij of zij krijgt een bye van ½ punt voor ronde 1. Vanaf de tweede ronde deel ik in op donderdagavond. De partijen beginnen in principe op vrijdagavond om 20:00, maar men mag in overleg treden met zijn tegenstander om hiervan af te wijken.

Bas

PS NIEK
Ik mailde Bas met de vraag:
heb je nog een linkje naar het toernooi zelf, zodat ik en de andere clubgenoten zelf de partijen kunnen bekijken (net zoals dat kan in de snelschaak- en rapid-arena)
Bas antwoordde: "Het is geen toernooi op lichess. Ik mail de indeling en laat ze elkaar uitdagen. Je kunt partijen bekijken door op nickname te zoeken."
Zo vond ik bijv de beschreven partij van Rimme: https://lichess.org/BENtlauo

Jeannot winnaar snelschaaktoernooi 5 juni

Normaal gesproken zou ik schrijven "Jeannot verrassende winnaar snelschaaktoernooi 5 juni", maar vorige week werd hij al tweede, dat kan geen toeval meer zijn, die man speelt gewoon als een dolle! Zou er doping in het spel zijn?! Kijk hoe oud kampioen Steve (trek het je niet aan Steve :-)) uit zijn schoenen geblazen wordt:

Steve - Jeannot

En weer kreeg Steve's koning een
correct loperoffer op de h-lijn om de oren

Speel de hele partij na op https://lichess.org/13NRcgAR/black

Eindstand aan de top:

1 Kingwarrior (Jeannot Tuijnman) 7½ uit 9
2 Aran                           7½ uit 10
3 Kaasman (Maarten Mellegers)    5  uit 9

Alle details:
https://lichess.org/tournament/cBAXp3fI

Niek