Das Restabbild

Ik verloor een spannende partij tegen Tom. Tom neemt daardoor de leiding ongeslagen in de interne competitie, wie kan hem stoppen?

De stelling was min of meer gelijk tot zet 28. Ik had het initiatief op de koningsvleugel na 19.Pd2! en 20.Le4. Tom verdedigde actief (24...e5!) maar 28...Pxd4 was fout ( 28...Txd4! was correct volgens Houdini met de beordeling 0.00). Ik had met 30.Pe6! voordeel kunnen krijgen. De beste verdediging dan was 30...Td2 31.Pxc7 Txc2 32.Lxc2 Kf7 33.Td1 en hoewel ik een stuk voor sta is deze stelling nog best ingewikkeld. 

Het cruciaal moment van de partij ontstond na 28...Pxd4? 29.Txd4 Txd4:

Wit aan zet

Ik dacht een stuk te winnen met 30.Le6+ ?? maar in plaats daarvan verlies ik een kwaliteit en de partij! 30...Lxe6 31.Pxe6 Tg4+ (ik zag dit eenvoudig schaak op g4 over het hoofd!) 32.Kh1 De5.

De reden waarom ik Td4-g4 niet zag is dat deze zet onmogelijk schijnt aan het begin van de combinatie: er staat een paard op f4 en de loper op f5 dekt het veld g4. Dit soort hallucinatie komt vaak voor. Het wordt beschreven door Krogius in zijn boek over schaakpsychologie als een “restbeeld”, “Restabbild” in mijn duitse uitgave (Psychologie im Schach, Sportverlag 1983). Hier is een fragment:

“Beim Restabbild handelt es sich um die unveränderte gedankliche Übertragung des Abbilds einer vergangenen Stellung bzw. einzelner Elementen von ihr (der Einschätzungen der Möglichkeiten einer einzelnen Figur bzw. mehrere Figuren ) auf die neuentstandene Lage auf dem Brett. Dadurch wirkt das vergangene sozusagen in der Gegenwart fort und verdrängt die Wirklichkeit.

Bei der Entstehung von Restabbildern läßt sich in der Regel eine Gewisse Schwerfälligkeit des Denkens beobachten, und das Koordinationsvermögen der Aufmerksamkeit nimmt ab.”

Misschien is dit een leuk thema voor een les?

Steve